“De ontslagboete vervalt bij het tweede steunpakket van de overheid.” Dit is wat de media meldt na de mededelingen hierover door de minister op 20 mei 2020. Maar een proefberekening leert dat het een werkgever, ondanks het vervallen van de “ontslagboete”, toch duur kan komen te staan als hij een deel van zijn werknemers ontslaat. Is er dan toch een verkapte ontslagboete bij ontslag en toegekende NOW-subsidie?
Inhoudsopgave
Vervallen ontslagboete
De ontslagboete van 50% bij bedrijfseconomisch ontslag vervalt voor de NOW-subsidie voor het tweede tijdvak, die kan worden aangevraagd voor de maanden juni, juli en augustus. Bij de uiteindelijke afrekening zal de toegewezen subsidie voor ontslagaanvragen om bedrijfseconomische redenen niet langer voor 150%, maar voor 100% worden gecorrigeerd met de hoogte van de loonsom van de werknemers waarvoor ontslag is aangevraagd. De ontslagboete van 50% vervalt dus bij de ontslagaanvragen die in de periode 1 juni t/m 31 augustus 2020 worden ingediend.
Achtergrond
De achtergrond en bedoeling van de regeling en oorspronkelijke ontslagboete is dat een werkgever die een beroep doet op de NOW-subsidie zich moet committeren om de lonen 100% door te betalen. De ontslagboete zou werkgevers ervan weerhouden werknemers te ontslaan, omdat daarmee een groot deel van de verkregen subsidie die ook voor werknemers die in dienst blijven is verkregen zou moeten worden terugbetaald. Theorie is dat hoe meer mensen hun baan en salaris behouden, hoe meer geld er uitgegeven blijft worden door de maatschappij, wat weer goed is voor de economie.
Gebleken is echter dat de NOW-subsidie, die ziet op een vergoeding van de loonkosten, voor veel ondernemers niet voldoende is om hun onderneming overeind te houden. Ontslag van een deel van de werknemers blijkt bij deze ondernemers noodzakelijk om de crisis te overleven en/of daarna weer gezond verder te kunnen gaan. Het vervallen van de ontslagboete, die in de eerste tranche van de regeling voor de NOW-subsidie was opgenomen, lijkt dan ook voor veel ondernemers een oplossing. Maar is dit wel echt zo? Vooral de correctie op de toegewezen NOW-subsidie, gebaseerd op 100% van de loonsom van de ontslagen werknemers in combinatie met de subsidie die juist weer afhankelijk van het omzetverlies wordt ontvangen, kan financieel erg nadelig uitpakken. Zie hierna ook de proefberekening die dit duidelijk maakt.
Ontslagroute en voorwaarden
De huidige ontslagbescherming voor werknemers blijft van kracht. Dit betekent onder andere dat bij collectief ontslag (daarvan is sprake indien 20 of meer werknemers worden ontslagen) overleg met vakbonden verplicht is en ook een wachttermijn van 1 maand geldt. Voor het overige zijn de voorwaarden en verplichtingen van toepassing zoals deze op grond van de wet en regelgeving gelden voor bedrijfseconomisch ontslag. Zo moet in beginsel het afspiegelingsbeginsel worden toegepast, dient de UWV-procedure te worden doorlopen, moet de werkgever de opzegtermijn in achtnemen en dient de transitievergoeding te worden betaald. Voor wat betreft de loonkosten betekent dit dat de werkgever na de toestemming van het UWV (mits verkregen) nog minstens een maand opzegtermijn dient te hanteren (en misschien zelfs langer, als de toepasselijke opzegtermijn dit aangeeft) en tot het einde van de opzegtermijn het loon op de normale manier dient te worden doorbetaald. Ook zal aan de ontslagen werknemer een transitievergoeding moeten worden betaald, die sinds 1 januari 2020 al vanaf de eerste dag van het dienstverband verschuldigd is en niet pas na 2 jaar.
Correctie NOW-subsidie – rekenvoorbeeld
Een voorbeeld voor de correctie op de NOW-subsidie, die wordt toegepast bij ontslag is de volgende. [X] B.V. heeft in totaal 12 werknemers in dienst en de loonsom bedraagt € 25.000,- per maand. Door Corona is er binnen de onderneming van [X] B.V. sprake van een omzetdaling van 50%. De NOW-subsidie (voor de 2e periode) wordt aangevraagd en zal voor [X] B.V. uitkomen op 50% x 25.000 x 3 x 1,4 x 0,9 = € 47.250,- (voorschot 80% daarvan = € 37.800). [X] B.V. vraagt in juni 2020 ontslag aan voor 6 medewerkers (loonsom € 12.500 per maand) en krijgt de toestemming van het UWV eind juli 2020. De correctie op de NOW-subsidie is dan 12.500 x 3 x 1,4 x 0,9 = € 47.250. Conclusie: [X] B.V. moet het volledige voorschot terugbetalen en krijgt uiteindelijk geen NOW-subsidie. Per saldo zal er subsidie overblijven voor de loonkosten van de werknemers die wel in dienst zullen blijven. Daarnaast moet de werkgever de ontslagen werknemers nog het salaris betalen tot in ieder geval 1 september 2020 (of langer indien een langere opzegtermijn van toepassing is) en hen ook een transitievergoeding betalen.
Veel ondernemers zien in deze correctie op de NOW-subsidie dan ook toch nog als een verkapte ontslagboete. Bovenstaande is in ieder geval zeker een aandachtspunt voor ondernemers die tot ontslag willen overgaan.