Aansprakelijkheid bij benadeling huwelijksgemeenschap

Afhankelijk van het bestaan en de inhoud van huwelijkse voorwaarden kan tijdens het huwelijk een algemene of beperkte gemeenschap van goederen bestaan. In het zicht van de echtscheiding kan het voorkomen dat een echtgenoot gelden verduistert, grote schulden maakt of op andere wijzen gelden verspilt. Het is belangrijk tijdig actie te ondernemen. SVZ kan u bijstaan bij het beperken, voorkomen of verhalen van de schade.

Wetsartikel aansprakelijkheid benadeling huwelijksgemeenschap

In artikel 1:164 BW is het volgende over benadeling van de huwelijksgemeenschap opgenomen:

Indien een tussen de echtgenoten bestaande gemeenschap van goederen door één van hen is benadeeld doordat hij na de aanvang van het geding of binnen zes maanden daarvóór lichtvaardig schulden heeft gemaakt, goederen der gemeenschap heeft verspild, of rechtshandelingen als bedoeld in artikel 1:88 BW zonder de vereiste toestemming of beslissing van de rechtbank heeft verricht, is hij gehouden na de inschrijving van de beschikking waarbij de echtscheiding is uitgesproken, de aangerichte schade aan de gemeenschap te vergoeden.”

Benadeling kan dus op drie wijzen geschieden:

  1. Lichtvaardig schulden maken;
  2. Goederen van de gemeenschap verspillen; of
  3. Rechtshandelingen waarvoor toestemming is vereist, zonder toestemming verrichten.

Wanneer ontstaat aansprakelijkheid bij benadeling gemeenschap?

Volgens artikel 1:164 BW moet de benadeling zijn gepleegd rondom de echtscheiding. Dit betekent ofwel na aanvang van de echtscheidingsprocedure ofwel in een periode van zes maanden voordat de echtscheidingsprocedure begon. Een benadeling van de huwelijksgemeenschap van langer dan zes maanden voor de echtscheidingsprocedure, telt niet mee en wordt op grond van de wet niet bestraft.

Voorbeeld uitspraken benadeling gemeenschap

Over het verspillen van goederen van de gemeenschap wordt in de praktijk het meest geprocedeerd. Over de grond “lichtvaardig schulden maken” zijn aanzienlijk minder uitspraken bekend dan over de andere twee gronden. Dit komt vermoedelijk doordat de echtgenoot die de schuld maakt, hiervoor mede aansprakelijk is. Dat is toch minder aantrekkelijk dan het wegmaken van geld dat op een bankrekening staat.

Voorbeeld geld verspillen bij echtscheiding: geld overmaken van gemeenschappelijke rekening naar bankrekening moeder

Benadeling van de huwelijksgemeenschap kan bestaan in het verspillen van goederen van de gemeenschap. Zo had een man vlak voor de echtscheiding een bedrag van € 10.000 van hun gezamenlijke spaarrekening overgemaakt naar de rekening van zijn moeder. De man stelt dat dit bedrag is vrijgekomen uit de levensloopregeling bij zijn werkgever, maar laat na de stelling verder te onderbouwen. Het hof is daarom van oordeel dat de man hiermee de huwelijksgemeenschap heeft benadeeld en oordeelt dat hij de helft van het bedrag (€ 5.000) aan de vrouw moet voldoen (ECLI:NL:GHSHE:2020:1766).

In een andere zaak had een vrouw drie maanden voordat de echtscheidingsprocedure was begonnen, € 28.000 van de gezamenlijke spaarrekening gehaald en overgemaakt aan haar ouders.  De man vorderde dat de vrouw de helft van dit verdwenen spaarsaldo aan hem zou vergoeden. De vrouw had aangevoerd dat zij dit spaargeld van haar ouders had gekregen onder de voorwaarde dat zij 25 jaar getrouwd zou blijven. Nu niet aan die voorwaarde was voldaan, moest het geld terug, vond de vrouw. Op deze manier probeerde zij een schenking te construeren die helemaal buiten de huwelijksgemeenschap viel, zodat van benadeling van de gemeenschap geen sprake kon zijn.

Het Gerechtshof Den Haag dacht daar in 2014 anders over (ECLI:NL:GHDHA:2014:3575). De vrouw kon niet aantonen dat zij het geld onder deze voorwaarde geschonken had gekregen van haar ouders, zodat het spaargeld gewoon in de huwelijksgemeenschap viel. Het Hof oordeelde daarom dat de vrouw door de onverplichte overboeking van het spaarsaldo aan haar ouders, goederen van de gemeenschap had verspild. Ze moest daarom alsnog de helft van het spaargeld aan haar ex-man vergoeden.

Voorbeeld van tegenbewijs dat geen sprake is van benadeling huwelijksgemeenschap

Ook bij een verdachte transactie, waarbij geld is verdwenen van een rekening, kan natuurlijk altijd tegenbewijs worden geleverd. Een man die drie maanden voor de echtscheiding € 27.000 opnam van de spaarrekening, moest weliswaar een vergoeding aan zijn ex-vrouw voldoen, maar dit was niet de helft, maar slechts een bedrag van ruim € 7.000. Waarom? Hij kon onder andere door zijn bankafschriften aantonen dat hij met een deel van het spaargeld gezamenlijke (woon)lasten had voldaan. Het Gerechtshof Amsterdam oordeelde in deze zaak in 2015 dat er geen sprake was van verspilling van het spaargeld, voor zover het was gebruikt voor noodzakelijke, deels gezamenlijke woonlasten en andere lasten.

Voorbeeld verspillen vermogen bij echtscheiding door ondernemer: uittreden uit bedrijf zonder zakelijke vergoeding

Ook het uittreden als vennoot van een, in casu, garagebedrijf vlak voor de echtscheiding, kan gezien worden als benadeling van de gemeenschap. In hoger beroep had de man aangevoerd dat hij vanwege zijn psychische gezondheid voor langere tijd niet meer kon functioneren in het bedrijf en om die reden is uitgetreden. Daarnaast stelt de man dat hij zich nooit heeft ingekocht in het bedrijf, zodat hij nu geen aanspraak op een vergoeding kan maken. Volgens de vrouw ligt dit anders. Zij voert aan dat de man enkel voor korte duur is uitgetreden als vennoot om zo zijn aandeel in de vennootschap buiten de verdeling te houden. Hij werkt namelijk nog steeds in het garagebedrijf. De vennootschap bestaat al sinds 1985 en beschikt mede daardoor over een bestaande klantenportefeuille en goodwill. De vrouw vindt dat het aandeel van de man in de onderneming op € 375.000 kan worden bepaald en dat de huwelijksgemeenschap voor dit bedrag is benadeeld.

Het Hof Amsterdam oordeelt dat de man de goederen van de gemeenschap heeft verspild (ECLI:NL:GHAMS:2018:618). De man heeft namelijk zijn stellingname niet goed bewezen. Zo heeft hij nagelaten zijn stelling over zijn psychische gezondheid nader te onderbouwen met feiten en concrete omstandigheden, is er niet gebleken van redenen voor de man om uit het garagebedrijf te treden waardoor er geen grond voor bestond en heeft de man onvoldoende weersproken dat het bedrijf een gezonde onderneming is en een groot klantenbestand heeft. Het Hof neemt dan ook aan dat het aandeel van de man in de vennootschap een bepaalde waarde vertegenwoordigde en dat hij deze waarde nu uit de gemeenschap heeft onttrokken. De man is gehouden de aangerichte schade te vergoeden aan de vrouw.

Aansprakelijkheid bij echtscheiding door lichtvaardig schulden maken

Als u getrouwd bent in algehele gemeenschap van goederen, dan vallen ook de schulden in deze gemeenschap. Bij een echtscheiding zij de echtgenoten voor gelijke delen draagplichtig voor deze schulden.

In 2013 oordeelde het Gerechtshof in Den Bosch dat het niet betalen van de hypotheekrente door de man in de maanden voor de echtscheiding, niet te beschouwen was als het lichtvaardig maken van schulden. De reden hiervoor was dat de man had aangegeven dat hij echt geen geld had om de hypotheekrente te betalen, terwijl de vrouw niet duidelijk had gemaakt waarom zij nu vond dat er lichtvaardig schulden zouden zijn gemaakt. (ECLI:NL:GHSHE:2013:4790)

Een goede onderbouwing van uw standpunt is dus van cruciaal belang. SVZ advocaten staat u in dergelijke zaken graag bij en helpt u bij het vinden en formuleren van uw standpunt en daarbij behorende argumenten.

Aansprakelijk stellen partner die de gemeenschap benadeeld

Indien u geconfronteerd wordt met een partner die lichtvaardig schulden maakt of gelden verduisterd heeft,  is het belangrijk om tijdig in actie te komen. Naast het aansprakelijk stellen van uw partner kan in bepaalde gevallen beslag worden gelegd om het vermogen veilig te stellen. Ook andere maatregelen kunnen worden overwogen. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek over de mogelijkheden.